W Kościelcu Kujawskim znajduje się jedna z najpiękniejszych i najstarszych świątyń. Wieś jest bardzo stara. W dokumencie z 1297 roku zapisano ją jako Lapidea Ecclesia. Kamienny Kościół i właśnie od kościoła - jednego z pierwszych wybudowanych na wsi nie z drewna, a kamienia i cegły, pochodzi nazwa wsi.
     Sam kościół zbudowany został ok. 1200 roku przez możny ród Awdańców. Przebudowano go w połowie XV stulecia podwyższając m.in. mury prezbiterium wraz z jego zasklepieniem. Częściowo przemurowano wieżę. Zmian tych dokonano celowo, bowiem w 1488 roku kościół został podniesiony do godności kolegiaty. Zbudowany został z granitowych ciosów. Jest to jednonawowa budowla z półkolistą absydą i czworoboczną wieżą. Okna pochodzą z czasów romańskich. Natomiast z doby gotyku, to jest późniejszej przebudowy, pochodzi sklepienie w prezbiterium. Tak więc kościół nosi elementy kilku stylów. Jest romański z elementami gotyckimi oraz dwiema dobudowanymi kaplicami - renesansową i neorenesansową. Od południowej strony - kaplica św. Barbary ozdobiona jest rustyką sgraffitową i zwieńczona attyką, na grzebieniu której widoczne są daty: 1559 - prawdopodobnie ukończenia budowy oraz 1982 - rekonstrukcji sgraffita. Widoczne są również symbole religijne: Oko Opatrzności, kotwica, krzyż, serce, alfa i omega, Christos. Od południa znajduje się obudowane wejście do krypty. Kaplica została zbudowana przez włoskiego architekta Jana Baptistę Di Quadro - znanego z przebudowy Ratusza poznańskiego - w stylu renesansowym.

   Główny ołtarz oraz dwa boczne, bogato rzeźbione w drewnie są renesansowe i powstały około przełomu XVI i XVII wieku. W prezbiterium znajduje się późnogotyckie sklepienie gwiaździste z ok. 1488 roku, sklepienie gotyckie w nawie datuje się na 1894 rok. Dojście do wieży kościelnej z zewnątrz świątyni nie istnieje, wejście do niej jest tylko z wnętrza kościoła. Wszystkie dachy świątyni są siodłowe kryte dachówką, na kalenicy nawy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę, o charakterze barokowym z latarnią o baniastym zwieńczeniu i kryta blachą.

   Ołtarz główny jest renesansowy i nieco manierystyczny z drugiej ćwierci XVII wieku. Ozdobami jego są przepiękne figury św. św. Piotra i Pawła, Małgorzaty i Agnieszki i dwóch aniołów. W centrum znajduje się kopia obrazu Rafaela "Przemienienie Pańskie" przywieziona z Rzymu i wykonana przez Romana Postępskiego w 1857 roku. Na antepedium ołtarza wyrzeźbiona jest scena "Ostatniej wieczerzy" wg oryginału Leonarda Da Vinci. Na ołtarzu stoją mosiężne, pozłacane lichtarze z 1871r., fundowane przez hr. Adolfa Ponińskiego. Po lewej stronie ołtarza widoczny jest obraz "Madonny na krześle", kopia wg Rafaela, po przeciwnej stronie znajduje się tablica pamiątkowa, wykonana w 1989r. z okazji 50-tej rocznicy przystąpienia do I Komunii Św. kardynała Józefa Glempa, prymasa Polski, syna parafii kościeleckiej.
   Ołtarze boczne znajdujące się przy belce tęczowej są barokowe z ok. połowy XVII wieku. W lewym - obraz Madonny z Dzieciątkiem w srebrnej sukience trybowanej barokowej z cechą miejską Torunia i literami JJ (być może pochodzi ona z pracowni Jakuba Jenny z Torunia), w zwieńczeniu tego ołtarza znajdują się rzeźby św. św. Grzegorza, biskupa Stanisława i anioła; w prawym - obraz przedstawiający św. Józefa w sukience metalowej noszącej cechy barokowe (przełom XVII i XIX w.), w zwieńczeniu figury św. św. Piotra, Jana Ewangelisty i anioła. Po lewej stronie nawy głównej widzimy ambonę manierystyczną z pocz. XVII w. z rzeźbami czterech ewangelistów, a po przeciwległej stronie  chrzcielnicę renesansową z XVII wieku.
   W kruchcie znajduje się gotycki krucyfiks z XVI wieku.

   Cennym zabytkiem sztuki jubilerskiej z XVIII wieku jest monstrancja barokowa z 1727 roku, trybowana ze sceną z Chrystusem i niewiernym Tomaszem.

   Turyści przyjeżdżający do Kościelca podziwiać mogą ponadto kaplicę renesansową św. Barbary - zbudowaną w XVI wieku przez włoskiego architekta Jana Baptistę di Quadro, znanego w Polsce z przebudowy poznańskiego Ratusza w stylu włoskiego renesansu. Kaplicę tę ufundował Jan Kościelecki i tam został pochowany. Ponadto na szczególną uwagę zasługują: rzadki i wysokiej klasy artystycznej dwupiętrowy, przyścienny nagrobek dziedziców Kościelca - Jana Kościeleckiego (zm. 1545) - postać u dołu i jego syna Janusza (zm. 1559) z herbami Ogończyk, Godziemba, Łodzia i Nałęcz. Na ścianie (po lewej od nagrobka) wiszą portrety Augusta Działyńskiego h. Ogończyk (1715-1759), dziedzica Kościelca i jego pradziada Zygmunta Działyńskiego (zm. 1685). Po prawej stronie nagrobka umiejscowione są marmurowe epitafia Teresy z Rożnowskich Dzierzykraj Morawskiej (1845-1866), Juljana hr. Dąmbskiego (1800-1836), dziedzica Kościelca, Adolfa Łączyńskiego h. Nałęcz (1796-1870), dziedzica Kościelca, powstańca listopadowego i styczniowego. U dołu wbudowana jest tablica upamiętniająca cudowne ocalenie ks. Alfreda Ponińskiego, prałata papieskiego, proboszcza kościeleckiego, od zabójczego zamachu wykonanego d. 7 IV 1892r. (przez rzekomych polskich anarchistów ufundowana przez kapłanów dekanatu inowrocławskiego w pierwszą rocznicę tego wydarzenia).

   Przeciwległa część kaplicy mieści epitafium Gertrudy Danaborskiej h. Topór (zm. 1573), żony Janusza Kościeleckiego, fundowana przez jej córkę Katarzynę oraz epitafium Rozalii Ponińskiej (1811-1885), dziedziczki Kościelca fundowane przez jej bratanka, Adolfa Ponińskiego. Tablicę zdobią herby: Łodzia (Ponińskich), Godziemba (Dąmbskich), Nałęcz (Łączyńskich). Od strony nawy wmurowana została tablica nagrobna hr. Edwarda Czapskiego, h. Leliwa (1864-1887), brata żony Adolfa Ponińskiego - Zofii Czapskiej.

   Nad chrzcielnicą w łuku nawy umieszczona jest barokowa rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z poł. XVII w..
   Na uwagę zasługuje także stojąca w rogu kaplicy dębowa ławka kolatorska z pocz. XIX w., z herbem Jastrzębiec - dziedziczki Kościelca, Anny z Jasińskich Dąmbskiej.

   Kaplica św. Barbary jest przykryta renesansowym sklepieniem zwierciadlanym z herbami fundatorów kaplicy (Ogończyk, Nałęcz, Łodzia, Godziemba).

   Ścianę południową zdobią XIX wieczne witraże, z prawej - przedstawiający św. Barbarę, z lewej - z postacią Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

  Druga dobudowana kaplica jest XIX wieczna. Jest repliką kaplicy Kościeleckich. Wewnątrz znajduje się XVII wieczny barokowy ołtarz z figurą Jezusa z gorejącym sercem. Po bokach widnieją figury św. Katarzyny Sieneńskiej i św. Teresy. W ścianie zachodniej wmurowano epitafia Franciszka Brzeskiego, h. Prawdzic (1836-1887), dziedzica Cieślina, jego syna Jana (1867-1912), Mieczysława Zabłockiego, h. Łada (1888-1933), dziedzica Cieślina oraz jego żony Wincentyny ze Skotnickich, h. Rola (18897-1969). Opodal wiszą portrety proboszczów kościeleckich: Jana Odętowskiego (zm. 1699),  Jana Chryzostoma Janiszewskiego (1840-1915), Alfreda Antoniego Ponińskiego (1840-1915) oraz Błażeja Macieja Węsierskiego (1765-1844).

   Kaplicę ozdabiają witraże z 1979 r., przedstawiające św. Franciszka i Jana Ewangelistę.
   Nad wejściem do kaplicy wisi obraz Chrystusa Ukrzyżowanego, pędzla Pragera.

Ponadto warto zwrócić uwagę na schody romańskie prowadzące na chór (emporę z poł. XIX w.). Organy wykonał w 1901 r. R. Hoffmann z Poznania, a harmonium - firma Uorugel Hof - Harmonium z Lipska.